(+) Ho og eg
Eg ser ho der ho går framom meg. Sjølvsikre, lette steg. Nesten som dei dansar. Ho går lent lett framover. Håret flagrar idet ho snur seg for å helse på nokon som ropar hei.
Tekst: Gunn Margit Langkaas
Denne teksten ble først publisert i papirmagasinet ALTSÅ utgave 6, vinter 2020
Ho vinkar og seier eit-eller-anna eg ikkje får med meg. Dei ler begge to. Ho er ein brøyteplog av lys, banar veg. Ho lagar straumdrag i vatnet. Eg kan gli etter i skuggen hennar. Augo i bakken med solbriller og caps. Usynleg. Viktig og uviktig på same tid. Liten, men stor nok for meg sjølv akkurat i dag.
Eg ser henne i møte med folk. Ho er open, nyfiken og glad. Ho blir ønska velkomen. Eg er med, men eg veit ikkje om nokon veit at eg er der. Kanskje dei anar meg i kjølvatnet hennar, som ein mørk hale dei ikkje forstår seg på. Eg er nøgd. Ho er nøgd. Eg svelger og tar eit steg til. Framover. Ho snur seg og forsikrar seg om at eg heng på. At eg er der. Som alltid. Skuggen hennar.
Ho kjenner alle og alle kjenner ho. Utadvent, positiv og sosial er ho med på alt som skjer, tar automatisk sin plass i verda, kan prate med alle, rappkjefta, har alltid eit svar. Ho ler. Folk ler med. Ho taklar dei fleste situasjonar. Er sjølvsikker og støttande.
– Klart du klarar det, seier ho når dei tviler på seg sjølve.
– Fuck janteloven, seier ho og ler hest.
Ho er interessert, impulsiv og tar helst ting på sparket. Alt går! Ho stoler på flaksen sin, og det meste har ein tendens til å ordne seg til hennar fordel.
– Klart dei vil ha meg med, seier ho.
– Dette klarar eg, seier ho, og gler seg til nye utfordringar.
Ho hoppar i det utan ein plan B. Elskar kaos og det å berre sjå kor ho hamnar.
– Klart eg er bra nok, seier ho og meiner det frå inste krok av hjartemuskelen.
Ho er korkje tykk eller tynn, lang eller kort, men akkurat passe. Litt stor nase med fregner over.
Hår som ser bra ut dei fyrste ti minuttane før det lever sitt eige liv og krøllar seg dit det sjølv vil. Føter som ikkje klarar å stå i ro. Slett ikkje perfekt. Absolutt bra nok. Ho kunne ikkje brydd seg mindre om andre likar henne eller ikkje. Det er det som gjer henne betre enn bra nok.
Ho held eigentleg alle på ein armlengdes avstand utan at dei nokon gong merkar det. Ho er skinnande, men flyktig. Umogleg å fange. Blir sjeldan verande lenge. Rastlaus og uredd.
Introvert. Det er termen dei brukar om slike som meg. Eg trivst best mitt eige selskap. Er det så ille? Eg er ikkje perfekt, og dermed ikkje bra nok. Er det eg seier, dumt? Håper ikkje nokon høyrde meg! Teier heller stille enn å seie noko uinteressant. Eg er svak, men sterk likevel. Er eg støttande, er eg det på ein stille, kjedeleg måte. Eg er impulsiv i tankane utan at eg klarer å få det ut. Viss folk blir kjent med den verkelege meg – den mjuke, grå kjernen – vil dei bli sjokkerte. Dei ville ikkje like meg. Kven kan like meg når dei er vane med ho? Må ikkje la dei kome for langt innpå. Eg kan bli avslørt. Eg er jo eigentleg ingenting. Eg er tåke. Eg er myr. Eg er ein novemberdag, midt imellom seinsommarsol og juletrelys.
Me er på fest. Eg og ho. Eg ser ho der framme ved baren. Ho pratar og skålar og har det moro med dei andre som likar å prate og skåle og ha det moro. Eg sit stille i det mørke hjørnet. Eg observerer dei andre utan å bli lagt merke til. Klarar ikkje å prate på ein stad som dette. Bråkete og overflatisk. Likar å halde meg til ein om gongen. Det kjem ein skugge til og sett seg ved sida av meg. Me seier lite i byrjinga, men har etter kvart ei låg og intens samtale om dei djupe tankane. Me kjem inn i sjela til den andre, koplar oss over på eit anna nivå. Bråket rundt oss blir irrelevant.
Ho slepp tilsynelatande alle innanfor. Ho er open og utan dører. Det dei ikkje veit, er at dei berre kjem inn på venterommet. Det er eit stort og ljost venterom. Eg har ingen venterom, berre eit lite bakrom utan vindauge. Hos meg kjem svært få inn. Når dei er inne, er dei inne for livet. Det er trongt om plassen. Rommet er lite.
– Kva sa du? Ønske velkommen? I mikrofonen? På scena?
Han spør igjen, som eg har høyrt han har spurt mange gonger før. Men ikkje meg. Aldri meg. Det er alltid ho han spør om slike ting. Eg krympar meg i skrekk. Nei, det klarer eg aldri. Eg blir skjelven. Kvalmen bølger i meg. Dette var ikkje planlagt.
– Du må vente. Eg må få tak i ho. Kanskje ho vil gjere det. Ho kan gjere det, ikkje eg, seier eg.
Han ser rart på meg. Det får stå til. Kva han trur om meg får eg tenke på seinare. I natt, kanskje. Når eg eigentleg skal sove. Då kan eg vri meg i skam over å ha sagt noko slikt, for andre, uforståande babbel. Akkurat no må eg berre overleve.
Ho står framleis ved baren, men har flytta seg over i andre enden. Eg høyrer henne før eg ser henne. Ho merkar blikket mitt i ryggen og snur seg. Blikka våre låser seg, og ho veit. Me har ein merkeleg kontakt, sjølv når me begge er opptatt i kvar vår verd. Ho glir over til meg og er der. Eg merkar rislinga i kroppen idet ho overtar. Eg pustar ut. Ho går opp og tar tak i mikrofonen. Ho seier noko til dei som står fremst. Dei ler og klappar.
Den evige kampen mot uvêret. Må halde det vekk. Må halde hovudet over vatnet. Må få nok luft i sugerøyret eg pustar gjennom. Det er i periodar ein fulltidsjobb. Vinterstid eller sommarstid. Har ingenting å seie. Det er visst lettare å forklare slike som meg dersom eg har det verre på vinteren. Derfor seier eg at det er verre på vinteren. Det gjer dei litt meir fornøgde. Det er lettare å forstå.
Av og til er det eit større og vidare sugerøyr eg pustar gjennom. Då smiler eg inni meg. Eg er nærare ho då. Ho går tett inntil meg. Me går i takt. Like lange steg. Armane svingar likt. Eg skjønar kvifor me heng saman enno. Ho ser på meg og smiler. Ho forstår. Symbiose.
Me er Batman og Robin, sukker og salt, lys og mørke, dag og natt, sommar og vinter. Me heng i hop. Som me har gjort sidan me blei vâr einannan ein gong i 20-årsalderen. Trekt mot kvarandre som magnetar. Eg treng ho og ho treng meg. Ho høyrer heime i kaos, regnbogar og glitrande sommarregn. Eg lengtar etter einsemd og ro ved eit vatn utan å måtte forhalde meg til andre.
– Beskriv lykke, sa dei til ho. Korleis kjennest lykke ut, fysisk?
– Ah, seier ho og smiler så augo blir til smale strekar.
− Det gnistrar ut av fingertuppane. Eg er elektrisitet og eg kan styre det. Det boblar i kroppen og huda nuppar seg i forventning. Eg kjenner oppladinga fyller meg. Eg er klar. Eg er på. Eg er uovervinneleg, seier ho og legg hovudet bakover. Ho ler høgt utan å bry seg om at dei ser på ho.
Det er rart. Dess større ho blir, dess mindre blir eg. Eg imploderer der ho eksploderer.
Ho er ivrig, overtydande. Brukar store ord. Er inviterande, inkluderande. Kanskje litt mykje for somme. For dei som er som meg. Det er god plass under vengene hennar. Famna hennar er stor som eit luftslott. Det kjennest som eit streif over kinnet av positiv lada energi, som ein startgass for utbrende motorar.
Eg er ein klump av glødande, mørk tåke med ujamne kantar. Eg er her, men er mest ikkje synleg. Eg er ei kjensle. Ei vedvarande skumring. Eg kan ikkje sleppe taket i livbøya. Min hang mot å hoppe utfor stupet er der alltid. Tør ikkje ta kontroll, veit ikkje om batteriet held lenge nok. Når det er tomt, er det tomt. Heilt flatt. Ein prosent att, så er du borte.
Ho og eg. Me treng einannan. Eg treng ho for ikkje å søkke under. For ikkje å bli heilt isolert. Ho treng meg for ikkje å flyge av stad i sitt overmot og sin livsrus. Eg er hennar anker. Ho er mi luftlomme.
Livet er svart eller kvitt. Regn eller sol. I skyene eller under jorda. Varmt eller kaldt. Ho er meg og eg er ho. Det er tomt mellom ytterpunkta. Frå den eine sida til den andre på eit sekund, ein time eller ein dag. Eg kler henne på meg og går ut i verda når eg må. Eller er det ho som pakkar seg rundt meg? Med eit meir eller mindre tykt skall og ein seigtflytande, geléaktig kjerne går me ut døra. Kven vinn i dag? Eg eller ho?
Dei dagane ho vinn, er gode. Det er dagar i sol. Dagar som gnistrar. Liv. Latter. Høyre til. Dersom batteriet er fullt lada opp og varar tida ut. Det er den utgåva dei oftast ser. Dei dagane ho er tynnsliten og eg er bortimot aleine, har eg gøymt meg i hola mi. Lyset er slege av. Eg er i det skumle, men velkjente mørket. Eg og månen. Dei dagane eg vinn, er det lite mat, lite søvn og mykje tankar.
I morgon startar tevlinga på nytt. Kven vinn? Eg veit me må ut blant folk. Det er tomt for mjølk og brød. Ho og eg. Eg og ho. To sider av same sak. Innsida og utsida. Retta og vranga. Dag og natt. Saman er vi eit døgn. Ein heilheit. Sterkare. Det er balansen som er vanskeleg.
Ok, det er framleis fleire timar til. Kor er ladaren?